Indy Mania By พอล เฮง คอลัมน์ที่จะพาย้อนกลับไปในช่วงการปะทุและระเบิดของเพลงไทยนอกกระแส ในช่วงทศวรรษที่ 90s
‘บางบทเพลงคือตัวแทนของยุคสมัย บางบทเพลงก็คืองานศิลปะทางดนตรีและเนื้อหาที่เหมาะกับการตีความและอยู่เหนือกาลเวลา
บทเพลงยอดนิยมระดับมโหฬารมหาศาลที่เปิดยุคอัลเทอร์เนทีฟร็อกของไทย นั่นก็คือ ‘…ก่อน’
เวลาที่ผ่านเลยไปกว่า 3 ทศวรรษของบทเพลงนี้ แม้มีการพูดถึงเบื้องหลังและที่มาที่ไปแรงบันดาลใจและคนเขียนเพลงนี้อย่างทะลุปรุโปร่งหมดจดหมดเปลือก แต่บทเพลงนี้ยังมีเสน่ห์อยู่เสมอ
‘…ก่อน’ ได้ถูกคนแต่งเพลงคือ พราย-ปฐมพร ปฐมพร นำมาร้องบรรจุอยู่ในอัลบั้ม ‘Re-Creation Part’ ของ Pry & May-T Project ออกมาในปี 2564 นับเป็นการทำงานของคนเขียนเพลงกับมือกีตาร์คณะโมเดิร์นด็อก เมธี น้อยจินดา ที่ตัวเขาเองกับคณะนำมาตีความออกสู่โสตสาธารณะ จนกลายเป็นเพลงยอดนิยมของยุคสมัย และนี่คือบทเพลงไร้กาลเวลาไม่ว่าจะเป็นเวอร์ชันหรือแบบฉบับไหน’
บทเพลง ‘…ก่อน’ ของคณะดนตรีโมเดิร์นด็อก เป็นบทเพลงที่เปิดโสตคนฟังในยุคนั้น ปี 2537 ได้ตะลึงพรึงเพริศกับซาวด์ใหม่ในเนื้อหาที่กินใจของบทเพลงรักแบบโมเดิร์นร็อก ก่อนที่จะถูกนิยามให้เป็นแนวอัลเทอร์เนทีฟร็อกในยุคต่อมา
ว่าไปแล้ว บทเพลงนี้ถ้าไม่ได้ สุกี้-กมล สุโกศล แคลปป์ ขอมาจากพราย-ปฐมพร ปฐมพร เพื่อมาเติมเต็มให้อัลบั้มชุดแรก ‘โมเดิร์นด็อก’ หรือที่เรียกกันว่าอัลบั้ม ‘เสริมสุขภาพ’ ได้มีบทเพลงบัลลาดช้าซึ้งกินใจในแบบของโมเดิร์นด็อก การตัดสินใจของสุกี้ในฐานะผู้ควบคุมการผลิตหรือโปรดิวเซอร์ รวมถึงการตีความบทเพลงนี้ของโมเดิร์นด็อกในแบบพวกเขาเอง ทำให้บทเพลงนี้คือสมการที่ลงตัวอย่างถูกที่ถูกเวลาไปทั้งหมด
ความโด่งดังของโมเดิร์นด็อกจากบทเพลงนี้ที่ค่อยๆ กระจายขยายตัวจากคลื่นวิทยุต่างๆ รวมถึงการเดินสายทัวร์คอนเสิร์ตในรั้วมหาวิทยาลัย จนกลายเป็นเพลงยอดนิยมกระแสหลักของผู้คนในปี 2537
‘…ก่อน Collector’s Edition’ 5 เวอร์ชัน คืออัลบั้มพิเศษของโมเดิร์นด็อกซึ่งถูกวางขายในงานเทศกาลบันเทิงคดี 2537 ที่สนามกีฬาไทย-ญี่ปุ่น ดินแดง มีเพียง 5,000 ชุด หมดลงอย่างรวดเร็ว และปัจจุบันกลายเป็นแรร์ ไอเท็ม หายากและเป็นที่ต้องการของนักสะสมทุกรุ่น พร้อมกับมีเทปผีของปลอมออกมาเพื่อสนองอุปสงค์ของตลาดอีกด้วย
‘…ก่อน’ 5 เวอร์ชั่นประกอบด้วย
+ Album Version ที่อยู่ในอัลบั้มของโมเดิร์นด็อก
+ Acoustic Version เป็น Version พิเศษในก๊อปปี้ใหม่เพื่อแถมฉลองยอดขาย
+ Demo Version ในห้องซ้อมดนตรี
+ Unbarked Version มีแต่ดนตรี
+ PRY Version รัองโดย พราย-ปฐมพร ปฐมพร และมีเสียงผู้หญิงอ่านจดหมายที่เขียนถึงพี่สาว เวอร์ชันหรือแบบฉบับนี้คล้ายเป็นการนำเสนอถึงที่มาดั้งเดิมของบทเพลงก่อนที่โมเดิร์นด็อกจะนำไปตีความในแบบฉบับของพวกเขา
เมธี น้อยจินดา เคยกล่าวถึงบทเพลงนี้ในการให้สัมภาษณ์เว็บไซต์ the momentum ไว้สั้นๆ ว่า “อย่างเช่นเพลง ‘…ก่อน’ สายกีตาร์มันจะเพี้ยนๆ (หัวเราะ) ตอนแรกก็เหมือนเป็นแผลๆ แต่ดูไปดูมามันก็กลายเป็นแผลเป็นที่มีเสน่ห์ดี…. ”
สำหรับ ‘…ก่อน’ ในแบบฉบับท่อนเพลงพิเศษที่ถูกแต่งขึ้นแบบสดๆ ในห้องบันทึกเสียง โดย ป๊อด-ธนชัย อุชชิน นักร้องนำคณะโมเดิร์นด็อก ที่ขอแต่งคำร้องเพิ่มเข้าไปเพื่อหวังมอบเป็นของขวัญให้กับผู้ฟัง
‘เพราะว่าเธอเท่านั้นที่ทำให้ฉันซึ้งในรักอันยิ่งใหญ่ หัวใจที่เคยหวั่นไหว เปลี่ยนไปเป็นความสดใส ขอเพียงให้เธอได้รู้…’
แน่นอน บทเพลงนี้ถูกเล่าขานกล่าวถึงอย่างปอกเปลือกไปจนถึงแก่น ถึงแรงบันดาลใจและที่มาที่ไปก่อนที่จะอยู่ในมือของโมเดิร์นด็อกตลอดระยะเวลา 30 กว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่น่าแปลกใจ
แต่ในแง่ของการบันทึกประวัติศาสตร์ของบทเพลงในยุคสตรีมมิง ดิจิทัลออนไลน์ บทเพลง ‘…ก่อน’ ซึ่งเป็นเพลงยอดนิยมเพลงแรกที่แจ้งเกิดและสร้างชื่อเสียงให้กับโมเดิร์นด็อกกลับไม่มีบรรจุอยู่ในอัลบั้มที่อยู่ในแพลตฟอร์มต่างๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าเสียดายยิ่งนัก
อย่างที่รู้กัน งานศิลปะที่ดีไม่ว่าแขนงไหน สามารถถูกตีความโดยคนรับสารผ่านภูมิหลังและประสบการณ์ของปัจเจกบุคคลได้ แต่ยังคงเจตจำนงของคนสร้างสรรค์ไว้ครบถ้วน ศิลปะของดนตรีและบทเพลงก็เช่นกัน ความหมายของเพลง ‘…ก่อน’ โดยมีจุดสามจุดอยู่ข้างหน้า ซึ่งมีความหมายที่ลึกซึ้งและสะเทือนอารมณ์ เขียนโดย พราย-ปฐมพร ปฐมพร โดยเนื้อหาเพลงพูดถึงความรัก ความผูกพัน และการจากลาที่ไม่มีวันหวนกลับ
บทเพลงนี้บรรยายถึงความรู้สึกเสียดายและอยากจะย้อนเวลากลับไปทำสิ่งดีๆ ให้กับคนที่เรารัก ก่อนที่จะสายเกินไป หรือก่อนที่ทุกอย่างจะเปลี่ยนไป จุดสามจุด (ellipsis) ที่อยู่หน้าชื่อเพลงนั้น สื่อถึงความว่างเปล่า ความเงียบงัน หรือสิ่งที่ไม่ได้พูดออกไป เปรียบเสมือนการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ในชีวิตของผู้แต่งเพลง
จากความหมายลึกซึ้งที่ยืดหยุ่นลื่นไหลไม่ว่าจะเป็นเรื่องความรักของหนุ่มสาวหรือเกี่ยวกับโศกนาฏกรรมของชีวิต จุดสามจุด (…) หน้าชื่อเพลงแทนชีวิตสามชีวิตที่เกี่ยวข้องกัน (ปฐมพร, เด็กสาวผู้เขียนจดหมาย และพี่สาวผู้ล่วงลับ) และยังแทนคำว่า ‘เธอจากไป…ก่อน’
บทเพลงนี้เป็นสัญลักษณ์ของความเข้มแข็ง การเผชิญหน้ากับความทุกข์ และการส่งต่อกำลังใจให้มีชีวิตอยู่ต่อไปเพื่อตัวเองและคนรอบข้าง แม้จะรู้สึกหมดหวัง ผ่านที่มาของเพลงจากแรงบันดาลใจของจดหมายซึ่ง ปฐมพร ได้รับจดหมายจากแฟนเพลงหญิงสาวคนหนึ่งซึ่งเล่าเรื่องพี่สาวที่ชื่นชอบเขามาก แต่พี่สาวได้จบชีวิตลง
ความเจ็บปวดและการจากไป สะท้อนความเจ็บปวดจากการสูญเสียและสภาพจิตใจที่เปราะบาง สู่การให้กำลังใจ แม้จะเศร้า แต่เพลงนี้ให้พลังบวก ว่ายังมีคนรักและเห็นคุณค่าในตัวเรา และเราควรมีชีวิตอยู่ต่อไปเพื่อตัวเองและคนรอบข้าง นับเป็นสัญญะแห่งการต่อสู้ในห้วงลึกภายในที่แสดงถึงความเข้มแข็ง การยืนหยัด และการไม่ยอมแพ้ แม้จะเหนื่อยล้าเพียงใด
จุดเริ่มต้นของการแต่งเพลงนี้มาจากจดหมายฉบับหนึ่งที่ส่งถึงปฐมพร เมื่อเขาได้อ่านจดหมายฉบับนั้นแล้วได้แนวคิดว่า ถึงแม้เราจะไม่ประสบความสำเร็จ ถึงเราจะเป็นยังไง แต่ก็ยังมีคนที่รักเรา ก่อนที่เราจะรู้ว่ามีคนรักเรา มันก็สายไปแล้ว เขาก็ตายไปแล้ว’ และแต่งเพลงที่ได้จากแรงบันดาลใจจากในจดหมาย
ต่อมาในปี 2536 สุกี้-กมล สุโกศล แคลปป์ ได้นั่งคุยกับปฐมพรในห้องซ้อมดนตรีแห่งหนึ่ง ปฐมพรได้เล่นเพลง ‘…ก่อน’ ให้สุกี้ฟัง และสุกี้ชื่นชอบในเพลงนี้เป็นอย่างมาก แต่ปฐมพรกลับรู้สึกเฉยๆ กับเพลงนี้ จนสุกี้ได้ขอเพลงนี้เอาไปทำให้กับคณะโมเดิร์นด็อก เนื่องจากตอนนั้นต้องการเพิ่มเพลงช้าลงในอัลบั้มเปิดตัวของคณะ
ในปี 2537 เพลง ‘…ก่อน’ ถูกเผยแพร่ครั้งแรกในอัลบั้มของโมเดิร์นด็อก ซึ่งได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก จนติดอันดับ 1 ตามสถานีวิทยุต่างๆ และเป็นที่นิยมในระยะยาว จนสามารถครองอันดับ 1 ของปี และรักษาอันดับ 1 ได้ยาวนานถึง 6 เดือน
จากปากคำของ พราย-ปฐมพร ปฐมพร ในหนังสือ ‘BAKERY MUSIC MAGAZINE- 375’F A Modern Age 1994’ ได้ขยายความถึงบทเพลงนี้ไว้ชัดเจน
“เพลง ‘…ก่อน’ นี้ ความจริงก็คือ จะต้องมี . (จุด) 3 จุดอยู่ข้างหน้าเสมอ (…ก่อน) แต่ตอนหลังที่โมเดิร์นด็อกเขาเอามารวมนี่ไม่มีจุด ซึ่งคิดว่าทางวงหรือฝ่ายอาร์ตเวิร์กคงจะไม่รู้ที่มา เพราะผมก็ไม่ได้บอกอะไรกับใครทั้งสิ้น ซึ่งพอโมเดิร์นด็อกเอาไปทำ เขาก็ทำได้ดีด้วยตัวมันเองอยู่แล้ว
ประโยคที่เป็นที่มาของจุดนั้นจริงๆ ก็คือประโยคที่ว่า …เธอจากไปก่อน…โดยมันมีที่มาจากว่ามีน้องผู้หญิงคนหนึ่งแฟนเพลงผม เขาเขียนจดหมายมาถึงผมซึ่งเนื้อความทั้งหมด คงจะอยู่ใน ซิงเกิล ‘…ก่อน’ ทั้งหมดสรุปคร่าวๆ ว่า พี่สาวของเขารักผมมาก แล้วพอผมบอกว่าจะเลิกร้องเพลงแล้ว เขาก็เสียใจมากและก็เสียชีวิตไป… มันทำให้ผมรู้สึกว่าถึงแม้เราจะไม่ประสบความสำเร็จถึงเราจะเป็นยังไง แต่ก็ยังมีคนที่รักเรา มันก็เลยออกมาเป็นแนวคิดที่ว่า ก่อนที่จะรู้ว่ามีคนรักพี่ มันก็สายไปเสียแล้วเขาก็ตายไปแล้ว แต่ถ้าจะบอกว่าเพลงนี้เกิดขึ้น มาจากจดหมายฉบับนี้ไหม? มันก็ อาจจะไม่ใช่ทั้งหมด…. “
‘…ก่อน’ จึงเป็นบทเพลงที่เป็นกรณีพิเศษ ซึ่งเป็นการบรรจบพบกันของหลายสิ่งหลายอย่างผ่านบทเพลงนี้เพื่อเปิดยุคใหม่ของอัลเทอร์เนทีฟร็อก และช่วยตอกย้ำถึงยุคใหม่ของวงการเพลงไทย ผ่านคำปิดท้ายในปกอัลบั้ม ‘…ก่อน Collector’s Edition’ 5 เวอร์ชัน ที่ทางคณะโมเดิร์นเขียนไว้ว่า Rock Never Dies • Dog Never lies
