จากกรณีรถบัสโดยสาร 2 ชั้นพานักเรียนพร้อมด้วยคณะครูจากโรงเรียนวัดเขาพระยาสังฆาราม จังหวัดอุทัยธานี เป็นนักเรียน 38 คน ครู 6 คน และคนขับรถ 1 คน รวม 45 คน มาทัศนศึกษาที่จังหวัดนนทบุรี ก่อนเกิดเหตุเพลิงไหม้บริเวณด้านหน้าศูนย์การค้าย่านรังสิตทำให้มีผู้เสียชีวิต 23 ราย เป็นเหตุสลดที่สะเทือนใจคนไทยในวันนี้
นอกจากบาดแผลทางกายแล้วเหตุการณ์ลักษณะนี้ยังสร้างบาดแผลทางใจให้กับผู้ประสบเหตุซึ่งครั้งนี้ส่วนใหญ่เป็นเด็กนักเรียน หรือที่เรียกว่า “PTSD” อาการผิดปกติที่เกิดขึ้นหลังเผชิญเหตุสะเทือนใจซึ่งส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก
PTSD คืออะไร?
PTSD (Post-traumatic Stress Disorder) คือ โรคเครียดที่เกิดขึ้นภายหลังเผชิญเหตุการณ์สะเทือนขวัญ เป็นความผิดปกติทางจิตใจที่เกิดขึ้นหลังเผชิญเหตุการณ์ที่คุกคามและกระทบกระเทือนจิตใจอย่างรุนแรง หรือการเผชิญเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บที่เป็นอันตรายถึงชีวิต ซึ่งสามารถเกิดขึ้นทั้งทางตรงและทางอ้อม หมายถึงเป็นได้ทั้งในฐานะผู้ประสบเหตุเอง เป็นผู้อยู่ในเหตุการณ์ เป็นผู้พบเห็นเหตุการณ์ เป็นญาติใกล้ชิดกับผู้ประสบเหตุ และเป็นผู้ที่รับรู้รายละเอียดเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
“พญ.ชนนิภา บุตรวงศ์” จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น อธิบายความแตกต่างของอาการ PTSD ที่เกิดขึ้นกับเด็กและผู้ใหญ่คือปัญหาเรื่องการสื่อสารและการแสดงออก หากผู้ป่วยเป็นผู้ใหญ่สามารถบอกได้อย่างตรงไปตรงมาว่ารู้สึกอย่างไรและมีอาการผิดปกติอย่างไรบ้าง แต่สำหรับผู้ป่วยเด็กแล้วแม้จะมีการแสดงอาการบางอย่างคล้ายกับผู้ใหญ่แต่กลับเป็นเรื่องที่ค่อนข้างยากที่จะสื่อสารสิ่งที่รู้สึกออกมา ผู้ปกครองจึงต้องสังเกตพฤติกรรมของเด็กอย่างใกล้ชิด
อาการของผู้ป่วย PTSD
- รู้สึกเหมือนเหตุการณ์ร้ายเกิดขึ้นซ้ำ
- พยายามหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ที่ส่งผลต่อจิตใจ
- อารมณ์หรือความคิดเปลี่ยนแปลงไปในทางลบ
- ตื่นตัวมากเกินไป
- มีอาการร่วมกับโรคอื่น เช่น โรคซึมเศร้า ติดแอลกอฮอล์
แนวทางการดูแลรักษา
การรักษาผู้ป่วย PTSD แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ การบำบัดทางจิตใจ ช่วยให้เด็กได้ผ่อนคลายร่างกายและอารมณ์ ฝึกจัดการกับความรู้สึกกล้าที่จะเผชิญกับสิ่งที่กลัวแบบค่อยเป็นค่อยไป อาจใช้วิธีวาดภาพระบายสีหรือใช้งานศิลปะเป็นสื่อให้เด็กแสดงความรู้สึกต่างๆ ออกมา และควรให้ผู้ปกครองเข้าร่วมด้วยเพื่อทำหน้าที่คอยสังเกตอาการของเด็ก ให้คำปรึกษาและให้ความช่วยเหลือเมื่อเด็กต้องการ อีกแนวทางหนึ่งคือ การรักษาด้วยยา จิตแพทย์อาจให้ยาในกลุ่มแก้ซึมเศร้าโดยจะใช้เวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์ยาจึงจะเริ่มออกฤทธิ์ แต่ต้องรับประทานต่อเนื่องควบคู่กับการทำจิตบำบัดไปด้วย
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
