“ความเปลี่ยนแปลงสำคัญที่เกิดขึ้นหลัง 2563 คือการที่ซีรีส์วายทำหน้าที่ในการพูดเรื่องการเมืองโดยเฉพาะการเมืองเรื่องเพศ การเมืองเรื่องเพศในที่นี้ ไม่ได้แยกขาดกับการเมืองการปกครอง เพราะฉะนั้นการที่ซีรีส์เรื่องนี้หยิบ 2475 กับการไม่ยอมรับความรักเพศเดียวกันมาพูดมาอยู่ในระนาบเดียวกันแสดงให้เห็นว่าประเด็นเรื่องการเมืองเรื่องเพศเป็นวาระสำคัญของการเมืองระดับชาติด้วย”
โปรเจกต์พิเศษ 10 ปี 10 ซีรีส์วายไทย เจาะลึกประเด็นสังคม วัฒนธรรมการเมือง พลวัตวายไทยและวายข้ามชาติผ่านมุมมองของ ศาสตราจารย์ ดร.นัทธนัย ประสานนาม ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาการขั้นสูงด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ประยุกต์ ภายใต้สถาบันวิทยาการขั้นสูงแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ EP 7 : การเมืองเรื่องเพศ ในซีรีส์วายพีเรียดหอมกลิ่นความรัก I Feel You Linger In The Air
หอมกลิ่นความรัก กำกับโดย ตี๋-บัณฑิต สินธนภารดี บอกเล่าเรื่องราวของ จอม รับบทโดย นนกุล-ชานน สันตินธรกุล สถาปนิกหนุ่มที่ประสบอุบัติเหตุและพบกับเหตุการณ์เหนือธรรมชาติที่พบว่าตัวเองย้อนเวลากลับไป พ.ศ.2470 ก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง และได้พบกับคุณใหญ่ แสดงโดย ไบร์ท-รพีพงศ์ ทับสุวรรณ ชายที่เขาฝันถึงมาตลอด
นัทธนัย กล่าวว่า ซีรีส์หอมกลิ่นความรัก เป็นซีรีส์วายพีเรียดเรื่องแรกของไทย ดัดแปลงมาจากนิยายแนวท่องเวลาของนักเขียนนามปากกาว่า Violet Rain ตามท้องเรื่องเราจะพบระบบคุณค่าที่ส่งผลกระทบต่อตัวละครในทศวรรษ 2470 คือการไม่ยอมรับความรักของคนรักเพศเดียวกัน เช่นฉากเช้าวันหนึ่งคุณพ่อของคุณใหญ่ได้อ่านข่าวของคู่หญิงรักหญิงที่ประสบเหตุฆาตกรรมในหนังสือพิมพ์ แล้ววิจารณ์ว่าคนรักเพศเดียวกันนำไปสู่หายนะอย่างไร ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นจากความสัมพันธ์ของคนรักเพศเดียวกันที่ปรากฏในซีรีส์เรื่องนี้ยังพบกรณีของมิสเตอร์เจมส์ รับบทโดย คิมมี่ ธิติสรรค์ กู๊ดเบิร์น ที่ตามเกี้ยวพาราสีจอม และพาจอมไปเปิดโลกที่ปัตยุบันบาร์ บาร์ลับแห่งยุคที่มีลักษณะคล้ายสโมสรของผู้ชาย แต่ผู้ชายที่ไปปัตยุบันบาร์ส่วนใหญ่จะเป็นผู้ชายที่มีความปรารถนาต่อผู้ชายด้วยกัน และมิสเตอร์เจมส์ได้พูดว่าสถานที่แห่งนี้คือสถานที่ที่ทำให้เขารู้สึกปลอดภัย
อีกหนึ่งฉากหนึ่งสำคัญในซีรีส์เรื่องนี้คือฉากที่คุณใหญ่อ่านเรื่องสั้น “น้ำใจของนรา” ของ ส่ง เทภาสิต บอกเล่าเรื่องราวของนราหญิงสาวที่กำลังจะต้องแต่งงานเพื่อทำตามหน้าที่ของลูกสาว แต่สุดท้ายเธอก็มีความกล้าที่จะทำตามความปรารถนาของตนเอง แม้เป็นไปเพียงชั่วคราวก็ตาม หนังสือที่สะท้อนภาพเสรีภาพของผู้หญิงในเวลานั้น และคุณใหญ่ก็ได้นำมาเปรียบเทียบกับตัวเองที่ถูกควบคุมโดยพ่อของเขา
ประเด็นทางสังคมที่น่าสนใจอีกอย่างหนึ่งใน ซีรีส์หอมกลิ่นความรัก คือการพยายามเล่นกับประวัติศาสตร์ ยกตัวอย่างฉากที่คุณใหญ่กลับมาพบกับจอมอีกครั้งในยุคปัจจุบัน และได้เขียนจดหมายถึงจอมไว้ฉบับหนึ่งบอกว่าคุณใหญ่ได้เดินทางไปศึกษาต่อที่ฝรั่งเศส และนั่นเป็นช่วงเวลาสำคัญที่ทำให้คุณใหญ่มีโอกาสเป็นส่วนหนึ่งในคณะราษฏร ซึ่งมีส่วนในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
แต่ก็มีโน๊ตสำคัญจุดหนึ่งที่คุณใหญ่บอกว่าเพื่อนในกลุ่มก็ไม่ได้ยอมรับรสนิยมทางเพศของคุณใหญ่แสดงให้เห็นว่าเวลาที่เราพูดถึงความเท่าเทียมการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่แท้จริงไม่สามารถเกิดขึ้นได้จากการเปลี่ยนแปลงการปกครองอย่างเดียว เนื่องจากการเมืองมีหลายระดับและการเมืองอย่างหนึ่งที่ซีรีส์เรื่องนี้อยากจะหยิบมาพูดก็คือการเมืองเรื่องเพศนั่นเอง
ในแง่สังคมอีกอย่างหนึ่งที่สำคัญมากของหอมกลิ่นความรักก็คือนอกจากความเชื่อมโยงกับเหตการณ์ในปี 2475 ยังมีตอนพิเศษที่คุณใหญ่เดินทางมาสู่ยุคปัจจุบัน และมาใช้เวลา 1 วันร่วมกันกับจอม ในหนึ่งวันนั้นคุณใหญ่เล่นเกมอยู่กับจอมในคอนโด ออกไปเที่ยวงานวัด และออกไปเดินดูการเปลี่ยนแปลงของกรุงเทพมหานคร โดยพบว่ามีหลายฉากที่แสดงให้เห็นว่าคุณใหญ่ตกใจมากกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในกรุงเทพมหานครไม่ใช่ลักษณะทางกายภาพแต่เป็นระบบคุณค่า เช่น ความชิดใกล้ของผู้หญิงด้วยกันในพื้นที่สาธารณะ หรือฉากที่ตัวละครสองคนนี้เดินชมเมืองอยู่แล้วมีสีรุ้งของ Pride Movement ปรากฏอยู่ทุกพื้นที่
ความเปลี่ยนแปลงสำคัญที่เกิดขึ้นหลัง 2563 คือการที่ซีรีส์วายทำหน้าที่ในการพูดเรื่องการเมืองโดยเฉพาะการเมืองเรื่องเพศ ซึ่งการเมืองเรื่องเพศในที่นี้ ไม่ได้แยกขาดกับการเมืองการปกครอง เพราะฉะนั้นการที่ซีรีส์เรื่องนี้หยิบ 2475 กับการไม่ยอมรับความรักเพศเดียวกันมาพูดมาอยู่ในระนาบเดียวกันแสดงให้เห็นว่าประเด็นเรื่องการเมืองเรื่องเพศเป็นวาระสำคัญของการเมืองระดับชาติด้วย ซึ่งเราจะเห็นในระยะต่อมาว่าหลังจากปี 2566 ก็คือการผลักดันสมรสเท่าเทียมก็ปรากฏเป็นรูปธรรมมากขึ้น เพราะฉะนั้นในแง่หนึ่งสิ่งที่เกิดขึ้นในหอมกลิ่นความรัก เปรียบเสมือนคำทำนายของการที่ประเทศไทยจะต้องมีความเท่าเทียมทางเพศในรูปแบบของกฎหมาย
นอกจากนั้นสังคมล้านนา 2470 ที่พบในซีรีส์หอมกลิ่นความรักยังมีความเป็นนานาชาติ ไม่ใช่สังคมล้านนาเฉพาะของคนล้านนาเท่านั้น แต่เป็นสังคมล้านนาที่แสดงให้เห็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนล้านนา คนที่ไปจากพระนคร รวมทั้งชาวต่างชาติ มีทั้งความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ความหลากหลายในเชิงชนชั้น และความหลากหลายในแง่มิติเพศสถานะและเพศวิถี จึงกล่าวได้ว่าซีรีส์หอมกลิ่นความรักเป็นผลผลิตของอุตสาหกรรมวายไทย ในช่วงเวลาที่เกิดการปฏิรูปทางความคิดในช่วงปี 2563
