ในวันที่คุณอายุ 75 ปี คุณเห็นภาพตัวเองใช้ชีวิตแบบไหน เป็นคุณตา คุณยายที่มีลูกหลานห้อมล้อม ใช้ชีวิตเกษียณทำสิ่งที่อยากทำ มีเงินใช้ไม่ขาดมือจากการทำงานที่หามาทั้งชีวิต หรือตรงข้าม เป็นคนแก่ที่ไม่เหลืออะไรเลย ?
PLAN 75 วันเลือกตาย ภาพยนตร์สะท้อนสังคมผู้สูงอายุของญี่ปุ่นในอนาคต เมื่อคนแก่ตกเป็นผู้ร้ายในฐานะตัวฉุดรั้งการเติบโตทางเศรษฐกิจ ผู้สูงอายุถูกมองว่าเป็นภาระที่ไม่ต่างจากขยะ เมื่อตายแล้วก็นำศพไปเข้าโรงงานกำจัดของเสียได้ไม่ต่างจากสิ่งของอื่นๆ
จึงเกิดเป็น โครงการ PLAN 75 เพื่อให้ผู้ที่มีอายุ 75 ปีขึ้นไป สามารถสมัครใจทำการุณยฆาต หรือ “การเลือกที่จะตายโดยสมัครใจ” ผู้ที่เข้าร่วมโครงการจะได้รับเงิน 100,000 เยน สำหรับใช้ก่อนตาย และเมื่อเสียชีวิตแล้วจะมีการทำพิธีศพให้ด้วย ป้ายโปรโมตโครงการถูกแปะไปทั่วเมือง สื่อต่างๆ ประโคมข่าวตลอดเวลา ประหนึ่งว่าการยอมตายคือความเสียสละอันยิ่งใหญ่เหมือนวิถีแห่งการสละชีพของทหารญี่ปุ่นในยุคสงครามโลก
PLAN 75 เป็นผลงานภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรกของ “จิเอะ ฮายากาวะ” เพิ่งไปคว้ารางวัล Golden Camera ในหมวด Special Mention จากเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ และยังได้รับเลือกให้เข้าชิงรางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์นานาชาติยอดเยี่ยมจากประเทศญี่ปุ่น ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับเสียงชื่นชมจากผู้ชมทั่วโลกและได้คะแนนจากเว็บไซต์ Rotten Tomatoes ทั้งฝั่งนักวิจารณ์และฝั่งผู้ชม 100 คะแนนเต็ม
หนังเล่าถึง มิจิ คาคูทานิ หญิงชรา วัย 78 ปี ที่มีอาชีพพนักงานทำความสะอาดโรงแรม ผู้ใช้ชีวิตเพียงลำพังในห้องเช่า (รับบทโดย จิเอโกะ ไบโช นักแสดงและนักร้องชาวญี่ปุ่น) เธอเป็นอีกคนที่ลังเลว่าควรจะสมัครเข้าร่วมโครงการนี้หรือไม่ หนังพาเราไปดูชีวิตของหญิงชรา รู้จักเธอผ่านกิจวัตรประจำวันและการกระทำต่างๆ
“เราเลือกเกิดไม่ได้ แต่ทำไมเราไม่เลือกช่วงเวลาและวิธีการตายอย่างสงบนิ่งได้ล่ะ” โฆษณา Propaganda ปรากฏบทสัมภาษณ์หญิงสูงวัยคนหนึ่งพูดด้วยใบหน้ายิ้มแย้ม เชิญชวนคนสูงวัยให้เข้ากระบวนการจบชีวิตโดยความสมัครใจ เสียดสีและยั่วล้อความเป็นความตาย และศีลธรรมในใจของผู้คน ภาพคนญี่ปุ่นที่แสนสุภาพแต่บางครั้งก็เย็นชาอย่างเหลือเชื่อ ด้วยสภาพเศรษฐกิจและสังคมบีบบังคับ
หนังไม่ได้เล่าขยายความดราม่าความตายอย่างใหญ่โตฟูมฟาย ความตายอาจดูเลวร้ายตรงที่ไม่มีวันพรุ่งนี้อีกต่อไป คุณอาจไม่มีโอกาสตื่นมาดูแสงอาทิตย์ยามเช้า ไม่ได้หัวเราะเล่นหัวกับเพื่อนฝูง หรือแท้จริงแล้ว ความตายอาจเป็นความง่าย ความงาม ความสงบนิ่งสุดท้ายของชีวิตอย่างหนึ่ง
PLAN 75 ทำให้เราฉุกคิดถึงความตาย และสิ่งที่น่ากลัวกว่าความตายคือ ชีวิตในวัยร่วงโรย วันที่ใบหน้าเหี่ยวย่น แขนขาเริ่มไร้แรง เดินหลังโก่งงอ วันที่ไม่มีเงินใช้จ่ายอย่างในอดีต วันที่ต่อให้อยากทำงานก็ไม่มีใครอยากจ้าง ไม่มีใครอยากให้เช่าห้องพักเพราะกลัวว่าจะไม่มีเงินจ่ายหรือร้ายที่สุดคือเสียชีวิตในห้อง วันที่ไร้ญาติขาดมิตร แม้ทำดีมากมายแต่อาจไม่เหลือใคร วันที่อาจต้องเผชิญความตายเพียงลำพัง
สุดท้ายความตายกับความโดดเดี่ยว สิ่งใดทำลายมนุษย์ได้มากกว่ากัน ?
ขอบคุณภาพ : สหมงคลฟิล์ม อินเตอร์เนชั่นแนล
